Служба ў рэзерве
Аб службе ў рэзерве
Служба ў рэзерве - від воінскай службы, які складаецца ў абавязковым выкананні грамадзянамі, якія падлягаюць прызыву на тэрміновую ваенную службу, воінскім абавязку шляхам праходжання службы ў воінскіх часцях, іншых арганізацыях Узброеных Сіл або транспартных войскаў Рэспублікі Беларусь на занятках i вучэбных зборах у мэтах атрымання ваенна-ўлiковай спецыяльнасці без спынення працоўнай дзейнасці.
Рэзервісты маюць статус ваеннаслужачых, якія праходзяць тэрміновую ваенную службу, пры знаходжанні на занятках або вучэбных зборах, якiя вызначаюцца праграмамі падрыхтоўкі рэзервістаў. Час знаходжання рэзервістаў на занятках i вучэбных зборах залічваецца ім у выслугу гадоў на ваеннай службе для прызначэння пенсіі, выплаты надбаўкі за выслугу гадоў на ваеннай службе і ў тэрмін службы ў прысвоеным воінскім званні, а таксама ў стаж працы і стаж работы па спецыяльнасці (у галіне) у парадку, якi вызначаецца заканадаўствам Рэспублікі Беларусь.
На службу ў рэзерве прызываюцца грамадзяне, якiя падлягаюць прызыву на тэрміновую ваенную службу, у выпадку адсутнасці патрэбнасці Узброеных Сіл, іншых воінскіх фарміраванняў у ваеннаслужачых тэрміновай ваеннай службы ў парадку, якi ўстанаўлiваецца Прэзiдэнтам Рэспублiкi Беларусь.
Парадак праходжання службы ў рэзерве вызначаецца Законам Рэспублікі Беларусь «Аб воінскім абавязку і воінскай службе», статутамі Узброеных Сіл, Палажэннем аб парадку праходжання службы ў рэзерве, якое зацвярджаецца Прэзідэнтам Рэспублікі Беларусь, і іншымі актамі заканадаўства Рэспублікі Беларусь.
Колькасць грамадзян, якія падлягаюць прызыву на службу ў рэзерве, пералік ваенных камісарыятаў абласцей, тэрміны адпраўкі на службу ў рэзерве, пералік ваенна-ўліковых спецыяльнасцяў, пералік воінскіх часцей, у якіх рэзервісты будуць праходзіць службу ў рэзерве, вызначае Генеральны штаб Узброеных Сіл.
Праходжанне службы ў рэзерве рэзервістам уключае:
пастаноўку на ўлік і зняцце з уліку ў воінскай часці;
прысваенне воінскага звання;
праходжанне заняткаў і вучэбных збораў;
звальненне са службы ў рэзерве;
іншыя абставіны (падзеі), якія ў адпаведнасці з заканадаўчымі актамі вызначаюць службовае і прававое становішча рэзервіста.
Пастаноўка на ўлік і зняцце з уліку ў воінскай часці
Грамадзяне, якія прыбылі ў воінскія часці для праходжання службы ў рэзерве, прымаюцца на ўлік, залічваюцца ў спісы асабовага складу воінскай часці і на ўсе віды забеспячэння.
Пасля заканчэння заняткаў і вучэбных збораў рэзервісты здымаюцца з усіх відаў забеспячэння і накіроўваюцца да месца жыхарства (рэгiстрацыi) да пачатку чарговых заняткаў і вучэбных збораў. Пры гэтым рэзервістам уручаюцца дакументы для паведамлення іх наймальнікам аб тэрмінах правядзення чарговых заняткаў і вучэбных збораў.
Рэзервісты стаяць на ўліку ў воінскіх часцях да іх звальнення са службы ў рэзерве.
Прысваенне воінскіх званняў рэзервістам
Воінскія званні прысвойваюцца рэзервістам персанальна. Воінскае званне можа быць першым або чарговым.
Першае воінскае званне рэзервіста - "радавы рэзерву", прысвойваецца грамадзяніну, які быў прызваны на службу ў рэзерве, пры прыёме на ўлік і залічэнні ў спісы асабовага складу воінскай часці.
Чарговае воінскае званне прысвойваецца рэзервісту пасля заканчэння ўстаноўленага тэрміну выслугі ў папярэднім воінскім званні, калі ён праходзіць падрыхтоўку па ваенна-ўліковай спецыяльнасці і воінскай пасадзе, для якой штатам прадугледжана воінскае званне, роўнае або больш высокае, чым тое, якое прысвойваецца.
Для рэзервістаў устанаўлiваюцца наступныя тэрміны выслугі ў воінскіх званнях:
радавы рэзерву - адзін навучальны год;
малодшы сяржант рэзерву - адзін навучальны год;
сяржант рэзерву, старшы сяржант рэзерву, старшына рэзерву - не ўстанаўліваецца;
Воінскае званне "прапаршчык" прысвойваецца рэзервісту, які мае вышэйшую або сярэднюю спецыяльную адукацыю, прайшоў падрыхтоўку ў перыяд службы ў рэзерве па ваенна-ўліковай спецыяльнасці і воінскай пасадзе, для якой штатам прадугледжана воінскае званне "прапаршчык", пасля заканчэння службы ў рэзерве з улікам здачы кваліфікацыйных экзаменаў і атэстацыі да прысваення воінскага звання "прапаршчык".
Воінскія званні афіцэрскага складу рэзервістам не прысвойваюцца.
Праходжанне заняткаў і вучэбных збораў
Рэзервісты праходзяць службу ў рэзерве з прыцягненнем іх на заняткі і навучальныя зборы ў воінскія часці, іншыя арганізацыі Узброеных Сіл або транспартных войскаў, у якіх яны стаяць на ўліку, па вучэбных праграмах, якія зацверджаны Міністэрствам абароны Рэспублікі Беларусь. У перыяд знаходжання на занятках або вучэбных зборах рэзервісты выконваюць абавязкі ваеннай службы.
Заняткі і вучэбныя зборы з рэзервістамі праводзяцца штогод. Працягласць заняткаў і вучэбных збораў устанаўлiваецца:
для першага навучальнага года - ад 300 да 850 навучальных гадзін у залежнасці ад атрыманай рэзервістам ваенна-ўлiковай спецыяльнасцi;
для другога і трэцяга вучэбных гадоў - 250 вучэбных гадзін у вучэбны год.
На час праходжання рэзервістамі заняткаў і вучэбных збораў кіраўнікі арганізацый па месцы іх працы абавязаны прадастаўляць рэзервістам кароткачасовыя водпускі без захавання заработнай платы.
За рэзервiстамi ў перыяд праходжання заняткаў і вучэбных збораў захоўваюцца месца работы (пасада), месца вучобы. У гэты перыяд рэзервісты не могуць быць звольнены па ініцыятыве наймальніка, за выключэннем выпадкаў ліквідацыі арганізацыі, а таксама выключаны з установы адукацыі па ініцыятыве кіраўніка ўстановы адукацыі.
Тэрмін службы ў рэзерве вылічаецца навучальнымі гадзінамі і навучальнымі гадамі.
Вучэбныя гадзіны пры пропуску рэзервістамі заняткаў у тэрмін службы ў рэзерве ім не залічваюцца.
Навучальны год службы ў рэзерве залічваецца рэзервiсту ў выпадку, калі ён цалкам прайшоў заняткі і навучальныя зборы названай вышэй працягласці для адпаведнага навучальнага года, і здаў квалiфiкацыйныя экзамены, якія былі ўстаноўлены навучальнымі праграмамі.
Тэрмін службы ў рэзерве ўстанаўлiваецца:
для грамадзян, якія не маюць вышэйшай адукацыі, - тры навучальных года;
для грамадзян, якія маюць вышэйшую адукацыю, - два навучальных года;
для грамадзян, якія прайшлі навучанне на ваенных кафедрах ці факультэтах па праграмах падрыхтоўкі малодшых камандзіраў і здалі ўстаноўленыя праграмамі падрыхтоўкі экзамены, - адзін навучальны год.
Парадак і тэрміны прыбыцця рэзервіста на чарговыя заняткі і навучальныя зборы вызначаюцца камандзірам воінскай часці.
Паважлівыя прычыны непрыбыцця рэзервіста на заняткі і навучальныя зборы
Паважлівымі прычынамі непрыбыцця рэзервіста на заняткі і навучальныя зборы з'яўляюцца:
калецтва (раненне, траўма, кантузія) або захворванне, якія звязаны са стратай рэзервістам працаздольнасці;
цяжкі стан здароўя бацькі, маці, айчыма, мачахі, жонкі, дзіцяці, родных брата або сястры, дзеда, бабкі, апекуна рэзервіста альбо ўдзел у пахаванні гэтых асоб;
перашкода, якая ўзнікла ў выніку дзеяння непераадольнай сілы, ці іншая акалічнасць, якая не залежыць ад волі рэзервіста;
іншыя прычыны, якія прызнаны ўважлівымі камандзірам воінскай часці або судом.
Прычыны непрыбыцця павінны быць пацверджаны дакументамі, якія выдадзены адпаведнымі дзяржаўнымі органамі (арганізацыямі).
Рэзервісты, якія не прыбылі на заняткі і навучальныя зборы ва ўстаноўленыя камандзірам воінскай часці тэрміны без уважлівай прычыны, прыцягваюцца да адказнасці ў адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь.
Водпуск па ўважлівых прычынах асабістага і сямейнага характару
Рэзервістам ў перыяд заняткаў і вучэбных збораў прадастаўляецца водпуск па ўважлівых прычынах асабістага і сямейнага характару ў выпадках:
цяжкага стану здароўя або смерці (гібелі) бацькі, маці, айчыма, мачахі, жонкі, дзіцяці, родных брата або сястры, дзеда, бабкі, бацькі (маці) жонкі або апекуна рэзервіста;
пажару, іншага стыхійнага бедства, якое здарылася з сям'ёй або блізкімі сваякамі рэзервіста;
у іншых выключных выпадках, калі прысутнасць рэзервіста ў сям'і неабходна, - па рашэнню камандзіра воінскай часці.
Водпуск па ўважлівых прычынах асабістага і сямейнага характару прадастаўляецца на тэрмін да 10 сутак, за выключэннем часу, неабходнага для праезду да месца правядзення водпуску і назад.
Неабходнасць прадастаўлення рэзервісту названага водпуску павінна быць пацверджана дакументальна.
Водпуск па ўважлівых прычынах асабістага і сямейнага характару рэзервістам можа быць прадоўжаны ваенным камендантам ваеннай камендатуры гарнізона або ваенным камісарам раёна (горада) па месцы правядзення водпуску ў выпадку ўзнікнення абставін, якія прадугледжаны ў пункце 37 гэтага Палажэння, на падставе прадстаўленых дакументаў.
У перыяд паміж заняткамі і вучэбнымі зборамі рэзервіст мае права на працяг адукацыі ў адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь. Навучанне рэзервіста ва ўстанове адукацыі не можа з'яўляцца падставай для змянення тэрмінаў заняткаў і вучэбных збораў.
Звальненне са службы ў рэзерве ў запас
Рэзервіст падлягае звальненню са службы ў рэзерве ў запас:
пасля заканчэння тэрміну службы ў рэзерве, які ўстаноўлены Законам;
па хваробе (у выпадку прызнання непрыдатным да ваеннай службы ў мірны час);
у сувязі з уступленнем у законную сілу прысуду суда аб назначэнні рэзервісту пакарання ў выглядзе абмежавання або пазбаўлення волі, пажыццёвага зняволення або смяротнага пакарання;
пры ўстанаўленні абставін, якія сведчаць аб тым, што ён праходзіць ці прайшоў альтэрнатыўную службу;
пры ўстанаўленні абставін, якія сведчаць аб тым, што ён прайшоў ваенную службу ці іншым чынам выканаў воінскі абавязак у іншай дзяржаве;
пры ўстанаўленні абставін, якія сведчаць аб тым, што ў рэзервіста ў момант прызыву на службу ў рэзерве былі падставы, па якіх ён у адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь не павінен быў падлягаць прызыву на службу ў рэзерве:
адбыванне да прызыву на службу ў рэзерве пакарання ў выглядзе пазбаўлення волі ў папраўчых установах;
адбыванне ў час прызыву на службу ў рэзерве пакарання ў выглядзе пазбаўлення волі, грамадскіх або папраўчых работ, абмежавання волi цi арышту;
наяўнасць судзімасці, якая не знята або не пагашана ў парадку, які устаноўлены заканадаўствам Рэспублікі Беларусь;
у дачыненні да яго не скончыўся тэрмін прымянення судом прымусовых мер бяспекі і лячэння;
у дачыненні да яго ажыццяўляецца крымінальны пераслед або крымінальная справа перададзена пракурору для накіравання ў суд або ажыццяўляецца судовая вытворчасць.
Рэзервістам, якія звальняюцца са службы ў рэзерве ў запас, па выніках здачы кваліфікацыйных экзаменаў вызначаецца ваенна-ўліковая спецыяльнасць і воінская пасада для камплектавання Узброеных Сіл або іншых войскаў і воінскіх фарміраванняў Рэспублікі Беларусь на ваенны час.
Рэзервіст мае права на датэрміновае звальненне са службы ў рэзерве ў запас, калі ў яго ёсць:
бацькі, родныя брат або сястра, якія, з'яўляючыся ваеннаслужачымі, асобамі начальніцкага і радавога складу органаў унутраных спраў, органаў фінансавых расследаванняў Камітэта дзяржаўнага кантролю, органаў і падраздзяленняў па надзвычайных сітуацыях, загінулі (памерлі) або сталі інвалідамі I або II групы ў выніку калецтва ( ранення, траўмы, кантузii), захворвання, атрыманых пры выкананні абавязкаў ваеннай службы (службовых абавязкаў), а таксама з ліку дзяцей-сірот і дзяцей, якія засталіся без апекі бацькоў;
непрацаздольныя бацькі або іншыя члены сям'і, якія маюць патрэбу па стану здароўя ў адпаведнасці з заключэннем урачэбна-кансультацыйнай (медыка-рэабілітацыйнай экспертнай) камісіі ў пабочны пастаянны догляд (дапамога, нагляд) і не знаходзяцца на поўным дзяржаўным забеспячэнні, - пры адсутнасці іншых працаздольных асоб, якія пражываюць на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь, і якія абавязаны ў адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь утрымлiваць указаных членаў сям'і і клапаціцца пра іх незалежна ад таго, пражываюць яны разам з імі або асобна, альбо пры наяўнасці такіх асоб, якія праходзяць тэрміновую ваенную службу, службу ў рэзерве;
жонка і дзіця ва ўзросце да трох гадоў;
жонка-інвалід I або II групы;
дзіця-інвалід;
дзіця, якое выхоўваецца без маці;
двое або больш дзяцей;
маці (бацька), якая не знаходзіцца (які не знаходзіцца) у зарэгістраваным шлюбе і не мае (які не мае) іншых працаздольных дзяцей, якая (які) мае аднаго дзіцяці ва ўзросце да трох гадоў або дваіх і больш дзяцей ва ўзросце да 18 гадоў, або дзіця-інваліда ва ўзросце да 18 гадоў, або дзіця, старэйшае за 18 гадоў, якое з'яўляецца інвалідам I або II групы, або маці з тэрмінам цяжарнасці 28 тыдняў і больш, якая не знаходзіцца ў зарэгістраваным шлюбе і не мае іншых працаздольных дзяцей;
адзін ці больш родных братоў і сясцёр ва ўзросце да 18 гадоў або старэйшых за 18 гадоў, якія з'яўляюцца навучэнцамі ўстаноў, якія забяспечваюць атрыманне агульнай сярэдняй, прафесійна-тэхнічнай і сярэдняй спецыяльнай адукацыі, або з’яўляюцца інвалідамі I або II групы, - пры адсутнасці іншых асоб, якія маглі б узяць іх на ўтрыманне.
Рэзервістам, якія звальняюцца са службы ў рэзерве ў запас датэрмінова, ваенна-ўліковая спецыяльнасць і воінская пасада для камплектавання Узброеных Сіл або іншых войскаў і воінскіх фарміраванняў Рэспублікі Беларусь на ваенны час вызначаюцца ў адпаведнасці з іх узроўнем ваеннай падрыхтоўкі.
Парадак звальнення са службы ў рэзерве ў адстаўку
Рэзервіст падлягае звальненню са службы ў рэзерве ў адстаўку з-за хваробы на падставе заключэння ваенна-ўрачэбнай камісіі аб прызнанні яго непрыдатным да ваеннай службы з выключэннем з воінскага ўліку.
Рэзервіст, які прызнаны ваенна-ўрачэбнай камісіяй па стану здароўя непрыдатным да ваеннай службы з выключэннем з воiнскага ўлiку, падлягае звальненню ў адстаўку ў месячны тэрмін з дня атрымання воінскай часцю пасведчання аб хваробе (заключэння ваенна-ўрачэбнай камісіі аб стане здароўя рэзервіста).