72-гі гвардзейскі аб’яднаны вучэбны цэнтр падрыхтоўкі прапаршчыкаў і малодшых камандзіраў

Адрас: Мінская вобл., г. Барысаў, вул. Сярэбранікава, 222523, г. Барысаў — 15, в/ часць 20193

Тэлефон дзяжурнай службы: +375 (177) 78-80-01

Загартаваная ў агні бітваў

8 ліпеня 1940 года ў г. Ліўны Арлоўскай вобласці на падставе дырэктывы Народнага Камісара абароны СССР пачалося фарміраванне 120-й стралковай дывізіі і завяршылася 15 жніўня 1940 года. Дывізію фарміравалі:

• Камандзір дывізіі — генерал-маёр Канстанцін Іванавіч Пятроў;
• Камісар дывізіі — палкавы камісар Ісмаіл Булатавіч Булатаў;
• Начальнік штаба дывізіі — палкоўнік Аляксандр Іванавіч Бяляеў.

Створанае злучэнне ўвайшло ў Арлоўскую ваенную акругу. Дывізія па штаце ваеннага часу мела 14000 чалавек і складалася з: 401-га, 474-га і 540-га стралковых палкоў, 559-га лёгкага артылерыйскага палка, 150-га асобнага разведвальнага батальёна, 224-га батальёна сувязі, 193-га сапёрнага батальёна, 180-га процітанкавага дывізіёна, 185-га зенітнага дывізіёна, 192-й асобнай аўтароты падвозу.

З самага пачатку свайго існавання, дзякуючы таленту і энергіі камандзіра генерал-маёра К.І. Пятрова, дывізія стала адной з лепшых у Арлоўскай ваеннай акрузе. Ужо ў верасні 1940 года быў праведзены трохтыднёвы палявы збор з прыпіснам саставам, а ў лістападзе таго ж 1940 года па выніках інспектарскай праверкі дывізія была прызнана лепшым стралковым злучэннем акругі, а камандзір дывізіі быў узнагароджаны ордэнам Чырвонай Зоркі.

Вайна застала воінаў злучэння ў разгар баявой вучобы ў летніх лагерах «Лужкі», адкуль 23 чэрвеня яе часці вярнуліся на «зімовыя кватэры» для даўкамплектаванню.

Не згасне ў памяці нашага народа гістарычная перамога савецкіх войскаў у баях за горад Ельня. Мужнасць і гераізм байцоў і камандзіраў упісалі першую ў гісторыі перамогу над моцным і вераломным ворагам. Ельня стала адным з першых гарадоў, вызваленых Чырвонай Арміяй.

Загадам Народнага камісара абароны № 318 ад 26 верасня 1941 года за мужнасць, доблесць і высокае ўменне, праяўленыя ў баях пад горадам Ельня, дывізія была ператворана ў 6-ю гвардзейскую стралковую дывізію. Гэтага высокага гонару дывізія была ўдастоена ў Савецкай Арміі адной з першых.

У сувязі з гэтым штогод 26 верасня адзначаецца Дзень стварэння часці.

Гвардзейскі сцяг дывізіі быў уручаны ў снежні 1941 года.

У кастрычніку — снежні 1941 года дывізія ў складзе 1-га гвардзейскага корпуса і ўдарнай групы 3-й арміі вяла баі па адбіцці ўдараў гітлераўцаў пад Тулай, за горад Яфрэмаў. Вызваляла горад Навасіль.

12 лютага 1942 года на баявым пасту ад цяжкіх ран загінуў камандзір дывізіі генерал-маёр К.І. Пятроў.

Канстанцін Іванавіч Пятроў быў мужным, адважным і патрабавальным камандзірам. Яго вернасць абавязку, дабрыня і спагадлівасць назаўжды захаваюцца ў сэрцах гвардзейцаў дывізіі. У камандаванне дывізіяй уступіў палкоўнік Філіп Міхайлавіч Чаракманаў.

У гарачыя дні зімовага наступлення нарадзілася песня, якую гвардзейцы спявалі з баявым уздымам:

Фашистские орды сметая
С просторов родных навсегда,
Дерется гвардейская наша шестая,
С боями берет города.

Проклятые орды под Ельней
Бросало и в холод, и в жар.
И мы нанесли им в атаке
Смертельный наш первый гвардейский удар.

Идем мы на запад,
Где братья и сестры томятся в цепях.
И солнце свободы, и солнце победы
Горит на гвардейских, на острых штыках.

Летам 1942 года 6-я гвардзейская стралковая дывізія ўдзельнічала ва ўпартых абарончых баях у складзе Заходняга фронту. Восенню 1942 года і зімой 1943 года ў ходзе наступлення воіны дывізіі вызвалілі больш за 170 населеных пунктаў.

У ліпені 1943 года воіны дывізіі ўдзельнічаюць у гістарычнай бітве на Курскай дузе, на адным з галоўных напрамкаў правага крыла дугі — каля станцыі Паныры. У гэтых баях за мужнасць і гераізм парторгу роты 25-га стралковага палка старэйшаму сяржанту Сярэбранікаву Аляксандру Георгіевічу першаму ў дывізіі было прысвоена высокае званне Героя Савецкага Саюза. Яго імем названа вуліца ў ваенным гарадку Печы.

За мужнасць і гераізм, праяўленыя ў баях пад Панырамі, 21 ліпеня 1943 года Указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР 6-я гвардзейская дывізія была ўзнагароджана ордэнам Чырвонага Сцяга.

1 ліпеня 1943 года камандзірам дывізіі быў назначаны гвардыі генерал-маёр Дзмітрый Платонавіч Анупрыенка. Разграміўшы ворага на Курскай дузе, дывізія накіравалася на вызваленне роднай зямлі: удзельнічала ў фарсіраванні рэк Днепр, Дзясна, Прыпяць, у вызваленні многіх гарадоў і вёсак Украіны. За фарсіраванне Дняпра 35 воінам дывізіі, у тым ліку яе камандзіру генерал-маёру Д.П. Анупрыенка было прысвоена званне Героя Савецкага Саюза.

У баях за правабярэжную Украіну воіны дывізіі ўпісалі новую слаўную старонку ў летапіс гісторыі. 7 лютага 1944 года часці дывізіі вызвалілі горад Роўна. Загадам Вярхоўнага Галоўнакамандуючага № 022 6-й гвардзейскай стралковай дывізіі была прысвоена ганаровая назва «Ровенска

Адразу ж нарадзілася і песня, якую гвардзейцы ўсюды спявалі:

Славься гвардия стальным ударом,
Мы разгромили хищного врага,
Ведь мы Ровенцы, и ведь недаром
И эта честь нам, как жизнь дорога!

Слава вам, храбрые, cлава вам, бесстрашные,
Вечную славу поет вам народ!
Доблестно жившие, смерть победившие,
Память о вас никогда не умрет!

У складзе 1-га Украінскага фронту дывізія фарсіруе Заходні Буг, вызваляе горад Рава-Руская і 22 ліпеня 1944 года выходзіць на Дзяржаўную мяжу з Польшчай.

У другой палове 1944 года дывізія выконвае інтэрнацыянальную місію, вызваляе гарады ў Польшчы, удзельнічае ў баях на Сандамірскім плацдарме, фарсіруе Віслу.

За паспяховыя баявыя дзеянні, мужнасць і стойкасць, праяўленыя пры фарсіраванні ракі Вісла, утрыманне Сандамірскага плацдарма Указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР ад 9 жніўня 1944 года дывізія была ўзнагароджана ордэнам Суворава 2-ой ступені.

У пачатку верасня 1944 года камандзірам дывізіі быў назначаны палкоўнік Георгій Васільевіч Іваноў. У студзені 1945 года дывізія з баямі ўступіла на тэрыторыю фашысцкай Германіі, фарсіравала шэраг найцяжэйшых водных перашкод (рэкі Нэйсе, Одэр, Шпрэе) і да канца красавіка падышла да Эльбы.

Указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР за мужнасць, гераізм і высокае майстэрства, праяўленыя пры фарсіраванні ракі Одэр, дывізія 26 мая 1945 года была ўзнагароджана ордэнам Леніна.

За перыяд вайны дывізія знішчыла 58 тысяч і ўзяла ў палон 10328 гітлераўцаў, знішчыла і захапіла 128 самалётаў, 579 танкаў, 945 гармат і мінамётаў, 328 бронетранспарцёраў, 4035 аўтамашын, 1389 кулямётаў і іншай ваеннай тэхнікі.

Дывізія, пачаўшы свае баявыя дзеянні ў Ельні, вяла баі ў Смаленскай, Тульскай, Арлоўскай абласцях, Украіне, Польшчы, Германіі і скончыла баявы шлях вызваленнем сталіцы Чэхаславакіі — Прагі. Прайшоўшы на Захад 4520 кіламетраў, вызваліла 18 гарадоў, 1458 населеных пунктаў і заняла на тэрыторыі Германіі 12 гарадоў і 603 населеных пункта.

Радзіма высока ацаніла ўклад асабовага складу дывізіі ў разгром нямецка-фашысцкіх захопнікаў, 69 воінаў удастоены звання Героя Савецкага Саюза.

Узнагароджаны ордэнамі:

• «Леніна» — 148;
• «Чырвонага Сцяга» — 353;
• «Суворава II ступені» — 3;
• «Суворава III ступені» — 10;
• «Кутузава II ступені» — 1;
• «Кутузава III ступені» — 1;
• «Багдана Хмяльніцкага III ступені» — 10;
• «Аляксандра Неўскага» — 105;
• «Айчыннай вайны» — 1616;
• «Славы» — 1451;
• «Чырвонай зоркі» — 4791.

Медалямі:

• «За адвагу» — 7181;
• «За баявыя заслугі» — 4260.

За перыяд баявых дзеянняў 6-я гвардзейская стралковая Ровенская ордэна Леніна Чырванасцяжная ордэна Суворава дывізія атрымала ад Вярхоўнага Галоўнакамандуючага 12 падзяк.

Баявым традыцыям верныя

Вясной 1946 года, здзейсніўшы марш з Чэхаславакіі і Аўстрыі, дывізія сканцэнтравалася на тэрыторыі БССР у горадзе Магілёве, а ў красавіку 1947 года была перадыслацыравана ў ваенны гарадок Печы.

Вырашаючы складаныя задачы раскватаравання, барацьбы з бандытызмам, аднаўлення разбуранай вайной народнай гаспадаркі, дывізія прыступіла ў 1947 годзе да баявой падрыхтоўкі. Наступныя гады былі адказнымі і вельмі напружанымі ў яе жыцці.

Нягледзячы на ​​цяжкасці пераходнага перыяду, вышэй сталі баявыя магчымасці і падрыхтоўка асабовага складу. Інспектарскія праверкі паказалі, што воіны дывізіі навучыліся дзейнічаць ва ўсіх відах бітваў, глыбока засвоілі вопыт вайны, умела авалодалі новымі тэхнічнымі сродкамі, уносячы свой уклад у справу павышэння бяспекі і магутнасці Радзімы.

У пачатку 1950-х гадоў працягнулася далейшае ўдасканаленне баявой гатоўнасці ўсіх родаў войскаў для выканання задач ва ўмовах прымянення атамнай зброі і іншых новых сродкаў барацьбы. У верасні 1954 года воіны-гвардзейцы прынялі ўдзел у тактычным вучэнні з прымяненнем ядзернай зброі, якое праводзілася ў Тоцкім вучэбным цэнтры.

У 1955 годзе злучэнне прыняло ўдзел у найбуйнейшых па сваіх маштабах пасля Вялікай Айчыннай вайны вайсковых манеўрах пад кіраўніцтвам Міністра абароны СССР Маршала Савецкага Саюза Г. К. Жукава.

Велізарны вопыт вядзення сучаснага бою воіны-гвардзейцы атрымалі ў выніку шэрагу вучэнняў, праведзеных у другой палове 1950-х гадоў, і заўсёды яны дэманстравалі высокі ўзровень зладжанасці, выдатную баявую вывучку і майстэрства, і можна сказаць, што менавіта за выдатныя паказчыкі ў вучобе дывізія становіцца вучэбнай. Гэта адбылося ў 1960-м, калі пасля маштабнага скарачэння арміі неабходна было рэзка павысіць якасць падрыхтоўкі салдат.

У вучыбным злучэнні легендарны Міхаіл Калашнікаў ствараў свой знакаміты кулямёт ПКТ.

Узброеным Сілам востра патрабаваліся высакакласныя спецыялісты. Попыт на іх быў, а вось новыя падручнікі і настаўленні распрацаваць яшчэ не паспелі. Афіцэры дывізіі стваралі іх самі і, як кажуць, з нуля.

Сур’ёзным іспытам для злучэння з’явіўся ўдзел у манеўрах «Днепр» (1967 г.), у ходзе якіх выпускнікі прадэманстравалі высокі ўзровень падрыхтаванасці і воінскага майстэрства.

1970-я гады для воінаў злучэнні былі адзначаны далейшым удасканаленнем баявой і мабілізацыйнай гатоўнасці. Характэрным у гэтым плане з’яўляецца ўдзел воінаў злучэння ў буйнамаштабных вучэннях, якія праводзіліся ў гэты перыяд — «Вясна-75», «Захад-77», «Бярэзіна-78».

Залатым перыядам у гісторыі злучэння называюць час, калі Чырванасцяжнай Беларускай ваеннай акругай камандаваў генерал арміі Іван Майсеевіч Траццяк. Ён вельмі шмат надаваў увагі дывізіі, часта наведваў яе, матэрыяльна забяспечваў. Распалажэнне і казармы дывізіі, увесь гарнізон былі прызнаны ўзорнымі і лепшымі ў Савецкім Саюзе. Усё лепшае ішло на навучанне курсантаў. А іх рыхтавалі ў савецкі час 15 тысяч. Прычым рыхтавалі курсантаў часта на сакрэтнай тэхніцы — тэхніцы, якая яшчэ не паступала ў войскі. У «вучэбку» яна паступала прама з заводаў. Тут праходзілі выпрабаванні спачатку Т-64, затым Т-72. Баявыя машыны пяхоты БМП-1, БМП-2 першай атрымала вучэбная дывізія.

Былы камандзір 6-ай гвардзейскай стралковай дывізіі гвардыі генерал-маёр Г.В. Іваноў на сустрэчы з маладымі воінамі.

У Печы зачасцілі маршалы. Дывізія стала ўпадабаным месцам правядзення паказальных заняткаў і вучэнняў. На яе базе праходзілі зборы міністраў абароны Варшаўскага дагавора: Венгрыі, Германіі, ГДР, Польшчы... Былі выстаўлены ўсе віды зброі, якія мела Савецкая армія.

Наступныя гады былі не менш інтэнсіўнымі ў плане ўдзелу ваеннаслужачых злучэння ў буйнамаштабных вучэннях і манеўрах, якія праводзіліся на тэрыторыі Чырванасцяжнай Беларускай ваеннай акругі (ЧБВА), напрыклад такіх, як «Захад-81».

Выпускнікі славутага вучэбнага злучэння — а навучаліся ў вучэбнай дывізіі курсанты з усяго Савецкага Саюза — не проста карысталіся аўтарытэтам у войсках, а практычна адразу станавіліся першымі памочнікамі афіцэраў, хутка атрымлівалі сяржанцкія званні.

З 1979 па 1989 год многія афіцэры і прапаршчыкі з вучэбнай дывізіі выконвалі інтэрнацыянальны доўг на тэрыторыі Рэспублікі Афганістан.

На працягу ўсяго перыяду мірнага будаўніцтва, акрамя выканання сваёй асноўнай задачы — вучыцца ваеннай справе сапраўдным чынам, воіны злучэння вырашалі пастаўленыя перад імі задачы на ​​працоўным фронце, на палях Беларусі, Украіны і Казахстана, на справе паказваючы адзінства арміі і народа.

Узнагароды дывізіі ў пасляваенны савецкі перыяд

Верасень 1955 года — Міністрам абароны СССР Маршалам Савецкага Саюза Г. К. Жукавым аб’яўлена падзяка ўсяму асабоваму складу, які прымаў удзел у манеўрах Беларускай ваеннай акругі.

Красавік 1965 года — ЦК кампартыі Украіны дывізія ўзнагароджана юбілейным медалём «20-годдзя вызвалення Савецкай Украіны ад нямецка-фашысцкіх акупантаў».

Сакавік 1970 года — Указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета БССР дывізія ўзнагароджана Ганаровай граматай Вярхоўнага Савета БССР — за актыўны ўдзел у будаўніцтве «Кургана Славы» і мемарыяльнага комплексу «Хатынь».

Красавік 1970 года — пастановай ЦК КПСС, Прэзідыума Вярхоўнага Савета і Савета Міністраў СССР дывізія ўзнагароджана Ленінскай юбілейнай граматай — за высокія паказчыкі ў баявой і палітычнай падрыхтоўцы, дасягнутыя ў гонар 100-годдзя з дня нараджэння У.І. Леніна.

Снежань 1972 года — пастановай ЦК КПСС, Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР і Савета Міністраў СССР дывізія ўзнагароджана «Юбілейным Ганаровым знакам» за высокія паказчыкі ў баявой і палітычнай падрыхтоўцы, дасягнутыя ў сацыялістычным спаборніцтве ў азнаменаванне 50-годдзя ўтварэння СССР. («Юбілейны Ганаровы знак» уручаны 26.12.1972 года Намеснікам Міністра абароны СССР маршалам Савецкага Саюза І.І. Якубоўскім і камандуючым ЧБВА генерал-палкоўнікам І.М. Траццяком).

Лістапад 1982 года — загадам камандуючага ЧБВА дывізія ўзнагароджана Пераходным Чырвоным Сцягам Ваеннага савета акругі за высокія паказчыкі ў баявой і палітычнай падрыхтоўцы, дасягнутыя ў 1982 годзе. (Знамя ўручана 30.11.82 года камандуючым войскамі ЧБВА генералам арміі Я.Ф. Іваноўскім).

Кастрычнік 1984 года — загадам камандуючага войскамі ЧБВА дывізія ўзнагароджана Пераходным Чырвоным Сцягам Ваеннага савета ЧБВА за высокія паказчыкі ў баявой і палітычнай падрыхтоўцы, дасягнутыя ў 1984 годзе. (Знамя ўручана 20.11.84 года камандуючым войскамі ЧБВА генералам арміі Я.Ф. Іваноўскім).

Май 1985 года — загадам Галоўнакамандуючага Сухапутных войскаў дывізія ўзнагароджана Пераходным Чырвоным Сцягам Ваеннага Савета Сухапутных войскаў за дасягненне высокіх вынікаў у баявой і палітычнай падрыхтоўцы, навучанні і выхаванні сяржантаў і спецыялістаў-салдат, умацаванні воінскай дысцыпліны і ў сувязі з 40-годдзем Перамогі савецкага народа і яго Узброеных Сіл ў Вялікай Айчыннай вайне — першай сярод вучэбных падраздзяленняў Сухапутных войскаў. (Знамя ўручана 20.05.85 года камандуючым войскамі ЧБВА генерал-палкоўнікам У.М. Шуралёвым).

Лістапад 1985 года — загадам камандуючага войскамі акругі дывізія ўзнагароджана Пераходным Чырвоным Сцягам Ваеннага савета акругі за дасягнутыя поспехі ў баявой і палітычнай падрыхтоўцы, узорную воінскую дысцыпліну ў 1985 годзе. (Знамя ўручана 3.12.85 года камандуючым войскамі ЧБВА генерал-палкоўнікам У.М. Шуралёвым).

Наш гонар — нашы камандзіры